დადასტურდა:  „უბრალო“ ვირუსი, რომელიც შეიძლება კანის კიბოს იწვევდეს

 „უბრალო“ ვირუსი, რომელიც შეიძლება კანის კიბოს იწვევდეს — და ეს ახლა დადასტურდა!

ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი.
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა

 ახალი სამეცნიერო გარღვევა

სამეცნიერო ჟურნალ The New England Journal of Medicine-ში 2025 წლის 31 ივლისს გამოქვეყნებული კვლევა გახდა პირველი მტკიცებულება იმისა, რომ ადამიანის პაპილომავირუსის (HPV) ერთი გავრცელებული შტამი — ბეტა-HPV — პირდაპირ შეიძლება მონაწილეობდეს კანის კიბოს (cutaneous squamous cell carcinoma, cSCC) განვითარებაში.

 როგორ აღმოაჩინეს ეს კავშირი?

 მკვლევრებმა შეისწავლეს 34 წლის ქალის შემთხვევა, რომელსაც ჰქონდა განმეორებითი, მკურნალობაზე რეზისტენტული კანის კიბო. გენეტიკურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ ბეტა-HPV-ის გენეტიკური მასალა ჩაერთო კიბოს უჯრედების DNA-ში და ვირუსული ცილები პირდაპირ უწყობდა ხელს სიმსივნის ზრდას.
 პაციენტის იმუნური სისტემა სუსტი იყო იშვიათი გენეტიკური დარღვევის გამო.
 მას შემდეგ, რაც ჩაუტარდა ძვლის ტვინის ღეროვანი უჯრედების ტრანსპლანტაცია და იმუნური ფუნქცია აღუდგა, აგრესიული კიბო სრულიად გაქრა — HPV-სთან დაკავშირებულ სხვა სიმპტომებთან ერთად.

 რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?

 ეს არის პირველი შემთხვევა, როცა დადასტურდა: ბეტა-HPV შეიძლება პირდაპირ იწვევდეს კანის კიბოს.
 კვლევა მიუთითებს, რომ ზოგჯერ “უმანკო” ვირუსებიც კი შესაძლოა სასიკვდილო გახდნენ იმ ადამიანებში, რომელთა იმუნური სისტემა სუსტია.
 აღმოჩენა ხსნის გზას პერსონალიზებული, იმუნურ სისტემაზე დაფუძნებული მკურნალობისკენ.

 ქართული კონტექსტი

საქართველოში კანის კიბოს შემთხვევები ოფიციალურად მზარდია, თუმცა HPV-ზე ტესტირება ძირითადად საშვილოსნოს ყელის კიბოს პრევენციასთან ასოცირდება. ბეტა-HPV-ის როლი კანის კიბოში აქამდე არავის დაუკავშირებია. ეს კვლევა მიუთითებს, რომ:
• საჭიროა HPV ვაქცინაციის მნიშვნელობის ფართო გააზრება.
• იმუნოკომპრომეტირებული პაციენტები (მაგ. ტრანსპლანტაციის შემდეგ, ქიმიოთერაპიის პერიოდში) უნდა იყვნენ განსაკუთრებული დაკვირვების ქვეშ.

კითხვები და პასუხები

 ნიშნავს თუ არა ეს, რომ ყველას ბეტა-HPV აქვს და კიბო განვითარდება?
 არა. ვირუსი ხშირად ორგანიზმშია და არ იწვევს პრობლემას, თუ იმუნური სისტემა ჯანმრთელია.

 იცავს თუ არა HPV ვაქცინა ბეტა-HPV-ისგან?
 ამ ეტაპზე არსებული ვაქცინები ძირითადად იცავენ ალფა-HPV შტამებისგან (საშვილოსნოს ყელის კიბოს პრევენცია). ბეტა-HPV-ზე ვაქცინა ჯერ არ არსებობს.

 შესაძლებელია თუ არა დროული გამოვლენა?
 გენეტიკური ტესტირება შესაძლებელია, თუმცა rutინულ სკრინინგში ჯერ არ გამოიყენება.

 პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი

„ეს კვლევა კიდევ ერთხელ გვახსენებს, რომ ვირუსები მხოლოდ გაციების ან გრიპის გამომწვევები არ არიან. მათ შორის ზოგი, ჩვენი იმუნური სისტემის დასუსტების შემთხვევაში, პირდაპირ ახდენს კიბოს გაჩენას. საქართველოში აუცილებელია იმუნოკომპრომეტირებული პაციენტების სპეციალური მონიტორინგის პროგრამები და HPV-ის როლის გაცილებით ფართო განხილვა, ვიდრე მხოლოდ რეპროდუქციული ჯანმრთელობის ჭრილში.“

 ლიტერატურა
1. Ye P, et al. Resolution of Squamous-Cell Carcinoma by Restoring T-Cell Receptor Signaling. N Engl J Med. 2025;393(5):412-423. doi:10.1056/NEJMoa2501234.

 გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
 მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
 iPhone: https://apps.apple.com/app/sheniekimi/id6746522706
 Android: https://play.google.com/store/apps/details…
 Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi

შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.
#drpkhakadze #აქხარისხია #შენიექიმი #accreditationge #გიორგიფხაკაძე #შენიამბები #sheni #sheniambebi