ახალი სამეცნიერო კვლევა, რომელიც ჟურნალში Nature Molecular Psychiatry გამოქვეყნდა, გვიჩვენებს, რომ კანაბისის მოხმარება ცვლის ადამიანის ეპიგენეტიკას — ანუ იმ სისტემას, რომელიც განსაზღვრავს, როგორ „იყენებს“ ორგანიზმი თქვენს გენებს.
ეს არ ნიშნავს გენების კოდის პირდაპირ შეცვლას, მაგრამ ნიშნავს ცვლილებებს იმაში, როგორ იკითხება ეს კოდი — ანუ რეალურად როგორ მუშაობს ჩვენი სხეული, ტვინი და იმუნური სისტემა.
კვლევის შედეგები შოკისმომგვრელია:
• 1000-ზე მეტი ზრდასრული ადამიანი დაკვირვების ქვეშ იყო 20 წლის განმავლობაში (18-30 წლიდან მოყოლებული).
• მათ ანალიზებში დაფიქსირდა 201 ეპიგენეტიკური მარკერი, რომელიც დაკავშირებულია კანაბისის მოხმარებასთან.
• აღმოჩნდა 198 განსხვავებული მეთილაციის რეგიონი (DMRs) — ანუ გენების „ჩართვა-გამორთვის“ მექანიზმები იცვლება კანაბისის ზემოქმედებით.
განსაკუთრებით აღსანიშნავია:
• მარკერი cg05575921 (გენ AHRR-ში) — რომელიც იგივეა რაც თამბაქოს მომხმარებლებში.
• ეს მიანიშნებს, რომ კანაბისი და თამბაქო შესაძლოა ერთნაირად ზიანს აყენებს ორგანიზმს.
რისკები, რაც შესაძლოა ამ ცვლილებებს ახლდეს თან:
- შიზოფრენია და სხვა ფსიქიური აშლილობები
- ჰორმონალური სიგნალიზაციის დარღვევა
- ინფექციებისადმი მგრძნობელობა
- უჯრედული პროლიფერაციის (გაყოფის) დარღვევა
- დამოკიდებულების გაჩენის გენეტიკური მექანიზმების გააქტიურება
მნიშვნელოვანია!
ეს კვლევა არ ამტკიცებს პირდაპირ, რომ კანაბისი აუცილებლად იწვევს ამ დაავადებებს — მაგრამ აშკარად აჩვენებს მექანიკურ კავშირს ორგანიზმში ცვლილებებსა და კანაბისის მოხმარებას შორის.
კვლევის ავტორები აცხადებენ, რომ საჭიროა უფრო ფართომასშტაბიანი კვლევები სხვადასხვა ეთნიკურ და სოციალურ ჯგუფებში.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
„არ შეიძლება მხოლოდ იმით ვიხელმძღვანელოთ, რომ რაღაც ბუნებრივია და მოდაშია — კანაბისი მოქმედებს გენებზე. ეს უკვე ეხება არა მხოლოდ თქვენს ჯანმრთელობას, არამედ მომავალი თაობის ჯანმრთელობასაც!“
გაიგეთ მეტი:
შენი ექიმი – ჯანმრთელობის რჩევები და ბუნებრივი მიდგომები: www.sheniekimi.ge
წყარო:
Nannini DR, Zheng Y, Joyce BT, et al. Genome-wide DNA methylation association study of recent and cumulative marijuana use in middle aged adults. Nature Molecular Psychiatry, 2023;28:2572–2582.
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე
საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, WHO-ს მიგრაციისა და ჯანმრთელობის პროგრამის კონსულტანტი, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სფეროში — როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.