ფსორიაზი – გენეტიკური თუ შეძენილი? ბოლო მიგნებები მეცნიერებიდან

თანამედროვე კვლევების თანახმად, ფსორიაზი არის მრავალფაქტორული (გენეტიკურ-გარემოს კომბინაცია) დაავადება.
მეცნიერები ხაზს უსვამენ, რომ გენეტიკური მიდრეკილება ძალიან ძლიერი ფაქტორია, მაგრამ დაავადება მხოლოდ გენებით არ ყალიბდება — მისი გამოვლენა გარემოსა და ცხოვრების წესზეცაა დამოკიდებული.

🔬 მთავარი აღმოჩენები

• მაღალი მემკვიდრეობითობა (დაახლოებით 70%) – ტყუპების კვლევებმა აჩვენა, რომ გენეტიკური ფაქტორები დიდ როლს თამაშობენ.
• HLA-Cw6 და სხვა გენი ლოკუსები – მრავალმა კვლევამ დაადასტურა ამ გენების კავშირი ფსორიაზთან.
• გარემოს ტრიგერები – სტრესი, ინფექციები, ცივი კლიმატი, ჰაერის დაბინძურება და ზოგიერთ წამალთან კონტაქტი შეიძლება გახდეს დაავადების „გამომწვევი“, განსაკუთრებით გენეტიკურად მიდრეკილ ადამიანებში.
• ეპიგენეტიკა – გარემო ფაქტორები მოქმედებს გენების „ჩართვა/გამორთვაზე“, რაც ხსნის რატომ არ ავლენს ყველა მემკვიდრეობითად მიდრეკილი ადამიანი დაავადებას.

📚 სანდო წყაროები (ბოლო წლების კვლევები)

• Heikkilä et al., Journal of Investigative Dermatology, 2024 – გენეტიკური მემკვიდრეობითობა ~70%.
• Spatial distribution and genetic risk of psoriasis, Nature Communications, 2024 – გარემოს და გენეტიკის ერთობლივი მოქმედება.
• Genetic Risk Factors in Childhood Psoriasis, Journal of the American Academy of Dermatology, 2025 – ბავშვებში გენეტიკური გავლენის დადასტურება.
• Psoriasis and Seasonality: Genetic and Epigenetic Interactions, International Journal of Molecular Sciences, 2024 – ეპიგენეტიკური მექანიზმების როლი.

🟢 დასკვნა

ფსორიაზი არც მხოლოდ გენეტიკური და არც მხოლოდ შეძენილი არ არის — ეს არის გენებისა და გარემოს ერთობლივი შედეგი.
გენეტიკური მიდრეკილება ქმნის საფუძველს, ხოლო სტრესი, ინფექციები და სხვა გარემო ფაქტორებმა შეიძლება „გააქტიუროს“ დაავადება.

ცნობისთვის:

აღნიშნული ინფორმაცია წარმოადგენს მხოლოდ საგანმანათლებლო და საინფორმაციო მასალას და არ ითვლება სამედიცინო, იურიდიულ ან ფინანსურ კონსულტაციად. ნებისმიერი გადაწყვეტილების მიღების წინ, გთხოვთ, მიმართოთ კვალიფიციურ სპეციალისტს.

sheniekimi.ge, pacient.ge, sheniambebi.ge და საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის (PHIG) მიერ მართული ყველა სოციალური მედიის პლატფორმა არ ატარებს პასუხისმგებლობას მოცემული შინაარსის გამო. სრული პასუხისმგებლობა ეკისრება სტატიების ავტორს — ფსორიაზით დაავადებულ პაციენტთა ასოციაცია “ალფას” (საქართველო).