გაეროს გაფრთხილება: „საგანგაშო ნიშნულებს უახლოვდება. შესაძლოა, მომდევნო 5 წელში გლობალურმა დათბობამ…“

გლობალური დათბობა ძლიერდება: მსოფლიო კლიმატი საგანგაშო ნიშნულებს უახლოვდება

დედამიწის კლიმატი სწრაფად იცვლება და ყოველ წელთან ერთად გარემოს მდგომარეობა უარესდება. კლიმატოლოგების შეფასებით, ატმოსფეროში სათბურის აირების დონის ზრდა და გარემოს მასშტაბური დაბინძურება იწვევს გლობალური ტემპერატურის მკვეთრ მატებას, რაც გამოიხატება ხშირი ბუნებრივი კატასტროფებით.

2024 წელს მსოფლიო მეტეოროლოგიური ორგანიზაციის მიერ გამოქვეყნებული მონაცემებით, გლობალური საშუალო ტემპერატურა 1.34-1.41°C-ით აღემატებოდა ინდუსტრიულ ეპოქამდე არსებულ მაჩვენებელს (1850-1900 წლები). ახალი პროგნოზები კიდევ უფრო შემაშფოთებელია — 2015-2034 წლებში, სავარაუდოდ, ტემპერატურის მატებამ შესაძლოა 1.44°C-ს მიაღწიოს.

კლიმატური განახლების ყოველწლიური ანგარიშის მიხედვით, 2025-2030 წლებში მოსალოდნელია, რომ გლობალური ტემპერატურა ინდუსტრიულ დონესთან შედარებით 1.2-1.9°C-ით გაიზრდება. არსებობს 86%-იანი ალბათობა, რომ მომდევნო ხუთ წელიწადში რომელიმე წელს პლანეტამ 1.5°C-ის ზღვრებს გადააჭარბოს. რაც შეეხება 2°C-იან მატებას — მისი ალბათობა ჯერ მხოლოდ 1%-ს შეადგენს.

განსაკუთრებით საგულისხმოა ის, რომ 70%-ია შანსი, რომ მომდევნო ხუთწლეულის საშუალო ტემპერატურა 1.5°C-ს გადააჭარბოს, რაც ეწინააღმდეგება პარიზის კლიმატის შეთანხმების მიზანს — გლობალური დათბობის შეზღუდვა 1.5°C-ზე ნაკლებ დონეზე, მინიმუმ 20-წლიანი პერიოდით. ეს ზღვარი ჯერ არ გადაულახავს, მაგრამ ტენდენცია აშკარად სახიფათოა.

გლობალური ტემპერატურის მატება რეგიონებზე განსხვავებულად აისახება. მაგალითად:

• ჩრდილოეთ ევროპა, სამხრეთ აზია და აფრიკის საჰელი ხშირმა და ინტენსიურმა ნალექებმა უნდა დაიფაროს.

• ამაზონის ტყეებში მოსალოდნელია გვალვების გაგრძელება, რაც ბიომრავალფეროვნებაზე და ეკოსისტემაზე მძიმე გავლენას მოახდენს.

• არქტიკაში ზამთარში (ნოემბრიდან მარტამდე) ტემპერატურა საშუალოდ 2.4°C-ით გაიზრდება, რაც ყველაზე დრამატული კლიმატური ცვლილებაა.

ზღვებზე ყინულის საფარი მნიშვნელოვნად შემცირდება, განსაკუთრებით ბარენცის, ბერინგისა და ოხოტის რეგიონებში. ეს მყინვარების დნობასა და ზღვის დონის მატებას გამოიწვევს, რაც გლობალურ ამინდზე სერიოზულ გავლენას მოახდენს.

გაეროს მოწოდება ნათელია: დაუყოვნებლად საჭიროა გლობალური ზომების მიღება კლიმატის ცვლილების შესაკავებლად. დროული ქმედებები ერთადერთი გზაა, რომ შევინარჩუნოთ დედამიწის ბალანსი და მომავალ თაობებს სტაბილური გარემო დავუტოვოთ.