სლაში ბავშვებისთვის – რამდენად უსაფრთხოა ეს „გაგრილება“?
ზაფხულის ცხელ დღეებში ბავშვებში ერთ-ერთი ყველაზე მოთხოვნადი სასმელია ე.წ. სლაში – ნახევრად გაყინული, ფერადი და ტკბილი სასმელი, რომელიც ხილის არომატებს ჰგავს და სქელი ტექსტურით გამოირჩევა. მაგრამ რამდენად უსაფრთხოა ეს პოპულარული „გაგრილების საშუალება“ პატარებისთვის?
საუბრობს სურსათის უვნებლობის სპეციალისტი, მარიამ ჩაჩუა გადაცემაში “ახალი დღე”
რა არის სლაში და რატომ იზიდავს ბავშვებს?
სლაში ტექნოლოგიურად წარმოადგენს გაყინული წყლის, დამატკბობლების, არომატიზატორებისა და საღებავების ნარევს. მისი უნიკალური ტექსტურა – ნაწილობრივ გაყინული, თუმცა მაინც სითხესთან მიახლოებული – ბავშვებისთვის სახალისო და მიმზიდველია.
მისი ფერადი ვიზუალი და მრავალფეროვანი არომატები ხშირად ქმნის შთაბეჭდილებას, რომ ის ხილის სასმელია, თუმცა რეალურად ამ პროდუქტს ხშირად არაფერი აკავშირებს ნატურალურ ინგრედიენტებთან.
რა პრობლემები შეიძლება გამოიწვიოს სლაშის ხშირმა მიღებამ?
⚠️ გლიცეროლი – მთავარი საფრთხე პატარებისთვის
ერთ-ერთი ძირითადი ინგრედიენტი სლაშის შემადგენლობაში არის გლიცეროლი – ხელოვნური დამატკბობელი, რომელსაც აქვს ორი ძირითადი დანიშნულება:
-
ტექსტურის შენარჩუნება გაყინულ მდგომარეობაში
-
დამატკბობლის ფუნქცია
გლიცეროლის მიღება დიდი რაოდენობით განსაკუთრებით საფრთხისშემცველია ბავშვებისთვის. ის შეიძლება:
-
გამოიწვიოს სისხლში შაქრის დონის მკვეთრი ვარდნა
-
გახდეს გონების დაკარგვისა და კრუნჩხვების მიზეზი
-
გამოიწვიოს მოულოდნელი ინტოქსიკაცია
👉 სწორედ ამ მიზეზით, ევროპის ქვეყნებში უკვე მიმდინარეობს სლაშის გავლენის აქტიური შესწავლა ბავშვების ჯანმრთელობაზე.
ახალი კვლევა – რას აჩვენებს დუბლინის უნივერსიტეტის მონაცემები?
დუბლინის უნივერსიტეტმა ჩაატარა კვლევა, რომელშიც გაანალიზდა 21 შემთხვევა, სადაც ბავშვებმა სლაშის მიღების შემდეგ ჰოსპიტალიზაცია მოითხოვეს.
შედეგები აშკარაა:
-
თითქმის ყველა შემთხვევა უკავშირდებოდა გლიცეროლის მიღებას
-
სიმპტომები იწყებოდა რამდენიმე წუთში
-
სლაში ორგანიზმში იწვევდა ტოქსიკურ რეაქციას
ასაკობრივი რეკომენდაციები – ვის არ უნდა მივცეთ სლაში?
❌ 0-დან 4 წლამდე ბავშვები
გლიცეროლის შემცველი გაყინული სასმელები ამ ასაკობრივ ჯგუფში კატეგორიულად აკრძალულია.
⚠️ 5 წლიდან ზემოთ
შეიძლება მოხდეს სლაშის მოხმარება მხოლოდ შეზღუდულად, მცირე რაოდენობით და არა ყოველდღიურად. რამდენიმე ჭიქის ერთად მიღება მკაცრად არარეკომენდებულია.
სხვა საფრთხეები – საღებავები და ხელოვნური არომატიზატორები
სლაშების შემადგენლობა, როგორც წესი, მოიცავს ხელოვნურ საღებავებსა და არომატიზატორებს, რომლებიც ბავშვებში შესაძლოა იყოს:
-
ალერგიის გამომწვევი
-
ჰიპერაქტიურობის გამამწვავებელი
-
კუჭ-ნაწლავის გაღიზიანების მიზეზი
👉 ზოგიერთი საღებავი (მაგ. E-124, E-129 და სხვ.) არაერთ ქვეყანაში შეზღუდულია ან აკრძალულია ბავშვებისთვის.
როგორ დავიცვათ ბავშვი სლაშის უარყოფითი ზეგავლენისგან?
-
წაიკითხეთ პროდუქტის შემადგენლობა
-
აირჩიეთ მხოლოდ ბუნებრივი ინგრედიენტებით დამზადებული სასმელები
-
მოერიდეთ ფერად, ხელოვნურად გაზავებულ სასმელებს
-
თუ ბავშვმა დალია სლაში და გამოუვლინდა სიმპტომები (გულისრევა, თავბრუსხვევა, სუსტად ყოფნა) – დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს
ალტერნატივა – რით შევცვალოთ სლაში?
შეგიძლიათ თავად მოამზადოთ სახლის პირობებში უფრო ჯანსაღი, ბუნებრივი ვარიანტები:
-
გაყინული ხილის პიურე
-
ბუნებრივი წვენებისგან დამზადებული ყინულის სმუზი
-
წყალი ყინულის კუბებით და ხილის ნაჭრებით
დასკვნა
სლაში, მიუხედავად იმისა, რომ ბავშვებში დიდ ინტერესს იწვევს, არ წარმოადგენს უსაფრთხო არჩევანს. მისი შემადგენლობა – განსაკუთრებით გლიცეროლის მაღალი შემცველობა – შესაძლოა ჯანმრთელობის სერიოზული საფრთხე გახდეს, განსაკუთრებით პატარა ასაკის ბავშვებისთვის.
✅ მშობლებმა აუცილებლად უნდა გაეცნონ სლაშის შემადგენლობას და აკონტროლონ მისი მიღების სიხშირე.
🛑 გაითვალისწინეთ, რომ გლიცეროლის დიდი რაოდენობა სერიოზულ ინტოქსიკაციას იწვევს. ბავშვებში კი მსგავსი რეაქციები სწრაფად პროგრესირებს.
„ძალიან ვწუხვარ, რომ სლაში ასეთი პოპულარული სასმელია. ცოტახნის წინ მოხდა შემთხვევა, რომ ბავშვს სლაშის მიღებისას, ადგილზევე ინტოქსიკაცია დაემართა. ამის გამო, დუბლინის უნივერსიტეტის კოლეჯმა კვლევა ჩაატარა. 21 შემთხვევა გამოიკვლიეს იმ ბავშვების, რომლებსაც სლაშის წვენის მიღების შემდეგ პირდაპირ, მომენტალურად დასჭირდათ ჰოსპიტალიზაცია. დადგინდა, რომ სლაში ბავშვთა ჯანმრთელობაზე უარყოფით გავლენას ახდენს. სისხლში შაქრის ოდენობა მკვეთრად ეცემა და შესაძლოა, გონების დაკარგვა, კრუნჩხვა გამოიწვიოს. ამის მთავარი მიზეზი გლიცეროლია. ეს ხელოვნური დამატკბობელია, რომელიც დამატკბობელი ფუნქციის გარდა, ნახევრად გაყინულ სასმელს ინდუსტრიული მიზნებისთვის ტექსტურას უნარჩუნებს. ამიტომ, პირდაპირ გაიცა რეკომენდაცია გლიცეროლის შემცველი ნახევრად გაყინული სასმელი 4 წლამდე საერთოდ შეიზღუდოს. 5 წლის ზემოთ კი მხოლოდ შეზღუდული რაოდენობით გამოიყენონ. ყოველდღიურად, მით უმეტეს რამდენიმე ჭიქის ერთად მიღება არ შეიძლება. ძალიან დიდი ყურადღება უნდა მივაქციოთ როგორც დამატკბობლებს, ასევე ხელოვნურ საღებავებს. სლაშებში ძირითადად ხელოვნური საღებავებია დამატებული.“