საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე
თქვენ თუ ფიქრობთ, რომ მხოლოდ ბოთლიანი წყალი ან პლასტმასის შეფუთვები გვაყუჩებს მიკროპლასტმასით, დაფიქრდით კიდევ ერთხელ…
აშშ-ის ქიმიური საზოგადოების (ACS) 2025 წლის გაზაფხულის კონფერენციაზე წარმოდგენილმა პილოტურმა კვლევამ აჩვენა, რომ ერთი ცალი საღეჭი რეზინი — ბუნებრივი იქნება თუ სინთეზური — ნერწყვში ათასობით მიკროპლასტმასის ნაწილაკს გამოყოფს.
ძირითადი მიგნებები:
• UCLA-ს მკვლევართა ჯგუფის მონაცემებით, ერთი საღეჭი რეზინი გამოყოფს 300-დან 3,000-მდე მიკროპლასტმასის ნაწილაკს, რაც დამოკიდებულია მის ზომასა და ბრენდზე.
• სინთეზური და ბუნებრივი რეზინები ერთნაირად ცუდად „იქცევიან“ — ორივე გამოყოფს თითქმის იგივე რაოდენობის მიკროპლასტმასას.
• ნაწილაკები ძირითადად შედგება პოლიმერებისგან — პოლიეთილენი და პოლისტიროლი, რომლებიც ენზიმებით არ იშლება და მხოლოდ ღეჭვის მექანიკური მოქმედებით გამოიყოფა.
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
მიკროპლასტმასა უკვე დაფიქსირდა ადამიანის სხეულის თითქმის ყველა ნაწილში — სისხლში, ფილტვებში, ნაწლავებში და თუნდაც პლაცენტაში.
დღესდღეობით მსოფლიოში საშუალო ადამიანი წელიწადში 52,000-მდე მიკროპლასტმასას ნაწილაკს მოიხმარს, და როგორც ჩანს, საღეჭი რეზინიც ამ ციფრს ზრდის.
პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:
„ეს არის კიდევ ერთი მტკიცებულება იმისა, თუ რამდენად ‘ჩუმად’ გვიყრის თავს თანამედროვე ყოფის ზიანი. საღეჭი რეზინი არაერთ ადამიანს ეჩვენება როგორც უწყინარი ჩვევა, თუმცა ეს კვლევა ცხადყოფს — მიკროპლასტმასა იქაცაა, სადაც არ ველით. ჩვენ არ ვიცით ზუსტად რა ხდება ამ ნაწილაკების გრძელვადიანი ზემოქმედებით, მაგრამ უკვე ახლა უნდა ვიფიქროთ შემცირებაზე.“
რა შეიძლება გავაკეთოთ?
• ნუ გადააჭარბებთ საღეჭი რეზინის მოხმარებას.
• არ შეცვალოთ რეზინი ყოველ 5 წუთში — ერთი რეზინი იღეჭეთ მეტი დროით.
• წაიკითხეთ შემადგენლობა — აირჩიეთ ის, რაც შეიცავს ნაკლებად დამუშავებულ მასალებს.
• ბავშვებისთვის ეძებეთ ალტერნატივები.
საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სურათი
ეს აღმოჩენა კიდევ ერთხელ გვახსენებს, რომ მიკროპლასტმასას ვერ გავექცევით, მაგრამ შეგვიძლია შევამციროთ ზიანი ყოველდღიური არჩევანით.
საღეჭი რეზინი, ბოთლიანი წყალი, პლასტმასის ჭურჭელი, გადამუშავებული საკვები — ეს ყველაფერი მცირე ნაწილაკების წყაროა, რომელიც შესაძლოა უკავშირდებოდეს ანთებას, ნაწლავური დისბალანსს, იმუნური სისტემის მოდუნებას და სხვა პრობლემებს.
წყაროები:
1. American Chemical Society – “Chewing gum can shed microplastics into saliva, pilot study finds” (March 2025)
Published by: American Chemical Society
2. National Geographic – “Microplastics are now in our bodies”
Published by: National Geographic, 2024
3. Environmental Health Perspectives – “Human exposure to microplastics”
შეამცირეთ რისკები — შეცვალეთ ჩვევები!