მიკროდოზირება, მოდური სიგიჟე და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სერიოზული რისკი

ბოლო პერიოდში მთელ მსოფლიოში და მათ შორის საქართველოშიც, გახშირებულია შემთხვევები, როცა მოქალაქეები იყენებენ ძლიერი პრეპარატების – მაგალითად Ozempic-ის (semaglutide) – მიკროდოზირებას წონის დასაკლებად ან ზოგჯერ – როგორც ზოგიერთი “ინფლუენსერი” აცხადებს – “გონების გასაწმენდად” და “დასახმარებლად”.

ეს არის სერიოზული პრობლემის საწყისი. მოდურობა ცვლის სამედიცინო წესებს.

რა არის მიკროდოზირება და რატომ არის ეს სახიფათო?

მიკროდოზირება ნიშნავს, რომ ადამიანი საკუთარი ინიციატივით იღებს ძალიან მცირე დოზას ძლიერი სამკურნალო პრეპარატისა, იმ იმედით, რომ დააბალანსებს ეფექტს და თავიდან აიცილებს გვერდით მოვლენებს.

მაგრამ პრობლემა სწორედ აქ იწყება:

• ასეთი “სიცოცხლის დაზღვევა” არანაირად არ არის კლინიკურად დამტკიცებული

• დოზა ხშირად არაეფექტურია, რაც იწვევს მეტაბოლურ სისტემაზე არასტაბილურ გავლენას

• მედიკამენტის არასწორი შენახვა იწვევს ინფექციების და ინტოქსიკაციის რისკს

• ყველაზე საშიში – ეს ხდება ექიმის გარეშე, “ინტერნეტ რჩევებით”

Ozempic და ალცჰაიმერი – იმედი თუ შორს მყოფი პერსპექტივა?

დიახ, ბოლო კვლევები აჩვენებს, რომ GLP-1 რეცეპტორ აგონისტებს (Liraglutide, Semaglutide) შესაძლოა ჰქონდეთ დადებითი გავლენა ალცჰაიმერის დაავადების პროგრესის შენელებაზე.

მაგალითად, 2024 წლის საერთაშორისო კონფერენციაზე (AAIC), Liraglutide-ის გამოყენებამ აჩვენა:

• ტვინის შეკუმშვის შენელება

• მეხსიერების შენარჩუნების ნაწილობრივი გაუმჯობესება

მაგრამ გავიხსენოთ მთავარი: ეს იყო მცირე მასშტაბის კვლევა და ჩვენ ჯერ არ ვიცით, რა გავლენა ექნება ამ პრეპარატების ხანგრძლივ გამოყენებას ჯანმრთელ ადამიანებზე, მით უმეტეს – თვითნებურად და დაურეგულირებლად გამოყენებისას.

საქართველოში – სიმსუქნის და დიაბეტის მზარდი ეპიდემია

ჩვენს ქვეყანაში მდგომარეობა ყოველდღიურად მძიმდება:

• 26.8% ქალებისა და 22.2% მამაკაცებისა უკვე არიან სიმსუქნით დაავადებულნი

• 14.7% ქალს და 16.8% მამაკაცს აქვს დიაბეტი

• ბავშვებში სიმსუქნე იზრდება: 8-დან 1 ბავშვი საქართველოში ჭარბწონიანია

(წყარო: Global Nutrition Report, 2023)

ამ ვითარებაში ზოგიერთი მოქალაქის მისწრაფება “სწრაფი გამოსავლისკენ” გასაგებია — მაგრამ ეს გამოსავალი არ შეიძლება იყოს სახიფათო ექსპერიმენტი საკუთარ თავზე.

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:

“Ozempic არ არის კოსმეტიკური საშუალება და არც მოდური დანამატი. ეს არის სამკურნალო პრეპარატი, რომელიც მოქმედებს თქვენს მეტაბოლურ სისტემაზე, გლუკოზაზე, ღვიძლზე, ენდოკრინულ სისტემაზე.

მიკროდოზირება ექიმის გარეშე იგივეა, რაც თვითნებური ქიმიოთერაპია.

ჩვენ არ ვიცით ამ პრეპარატების ზემოქმედება 5, 10, 15 წელზე, და რაც მთავარია –

ჩვენ არ ვართ სამეცნიერო საცდელი მოდელები. ჩვენ ვართ ადამიანები.

საქართველოში საჭიროა მყარი მარეგულირებელი პოლიტიკა, რათა:

• თავიდან ავიცილოთ მედიკამენტების არამიზნობრივი გამოყენება

• დავიცვათ მოქალაქეები ფარმაცევტული მანიპულაციისგან

• და რაც მთავარია — დავიცვათ დამტკიცებულ მედიცინაზე დაფუძნებული საზოგადოებრივი ჯანდაცვა.”

რეკომენდაციები:

1.ნუ დაიწყებთ Ozempic-ის ან სხვა მსგავსი პრეპარატის მიღებას ექიმის გარეშე

2.არ ენდოთ სოციალურ ქსელებში გავრცელებულ “მეცნიერულ რჩევებს”

3.მიმართეთ ენდოკრინოლოგს ან ოჯახის ექიმს

4.ჯანმრთელობის მართვა უნდა ეფუძნებოდეს რეგულარულ დიაგნოსტიკას და პირადიზებულ მიდგომას

5.ჯანმრთელი წონისკენ სწრაფვა – დიეტით, ფიზიკური აქტივობით და ფსიქოლოგიური მხარდაჭერით – არის ერთადერთი უსაფრთხო გზა

წყაროები:

1. AAIC 2024 – Alzheimer’s Association International Conference Report

2. Jie Chen et al. The Lancet Regional Health – Europe, 2025

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე

საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე, WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს წევრი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი.