მინერალები აუცილებელია – ჯანმრთელობის პატარა გმირები, რომლებსაც ხშირად ვერ ვამჩნევთ!

მინერალები – ჯანმრთელობის პატარა გმირები, რომლებსაც ხშირად ვერ ვამჩნევთ!

დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე

ვიტამინებზე ბევრს ვსაუბრობთ, მაგრამ თქვენ იცით, რომ ჩვენი სხეული ვერ იარსებებს სწორად მინერალების გარეშე?

• ენერგიისთვის
• იმუნიტეტისთვის
• ტვინის მუშაობისთვის
• ძვლების სიმტკიცისთვის
• ნერვული სისტემის გაწონასწორებისთვის

თუმცა, საქართველოში მათი დეფიციტი გავრცელებულია!

გაიცანით ყველაზე საჭირო მინერალები და ისწავლეთ, როგორ მივიღოთ ისინი საკვებიდან, და თუ საჭირო გახდა — როგორ შევარჩიოთ ხარისხიანი დანამატები სიფრთხილით.

1. რკინა (Fe) – ენერგიის გამტარი

რისთვის გვჭირდება:

აუცილებელია ჟანგბადის გადასატანად სისხლში — ჰემოგლობინის ნაწილია. მისი ნაკლებობა იწვევს ანემიას, დაღლილობას, თავის ტკივილს, თმის ცვენას.

საკვები წყაროები:

• წითელი ხორცი,
• ისპანახი,ოსპი,ქიშმიში,
• თევზი

დანამატები:

თუ საკვები არ არის საკმარისი, რკინა შეგიძლიათ მიიღოთ დანამატით, მაგრამ მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით! გადაჭარბებამ შეიძლება გამოიწვიოს:

• კუჭის ტკივილი
• გულისრევა
• ღვიძლის დაზიანება

2. თუთია (Zn) – იმუნური სისტემის მცველი

რისთვის გვჭირდება:

იმუნიტეტი, ჭრილობების შეხორცება, გემოსა და სუნის აღქმა, ჰორმონების ბალანსი.

საკვები წყაროები:

გოგრის თესლი,ზღვის პროდუქტები,ქათმის ხორცი,შვრია

დანამატები:

ზედმეტი თუთია არღვევს სპილენძის შეწოვას და იწვევს იმუნიტეტის დაქვეითებას.

მეტალის გემო პირში

• დიარეა
• სისუსტე

3. მაგნიუმი (Mg) – ტვინისა და კუნთების სტაბილიზატორი

რისთვის გვჭირდება:

სისხლის წნევის რეგულაცია, ძილი, სტრესის დაძლევა, კუნთების მუშაობა.

საკვები წყაროები:

ავოკადო,შავი შოკოლადი,ნიგოზი,მწვანე ფოთლოვანი ბოსტნეული

დანამატები:

ზედმეტმა მაგნიუმმა შეიძლება გამოიწვიოს:

• ფაღარათი
• დაბალი წნევა
• გულის რითმის დარღვევა

4. კალციუმი (Ca) – ძვლებისა და კბილების მშენებელი

რისთვის გვჭირდება:

ძვლების და კბილების სიმტკიცისთვის, გულისცემის და ნერვული იმპულსების კონტროლისთვის.

საკვები წყაროები:

რძე და რძის პროდუქტები, ბროკოლი, სარდინი ძვლიანად

დანამატები:

გადაჭარბებამ შეიძლება გამოიწვიოს:

• კალციუმის დაგროვება თირკმელში (კენჭები)
• გულის მუშაობის დარღვევა
• სხვათა მინერალების შეწოვის შეფერხება

5. სელენი (Se) – უჯრედების დამცველი

რისთვის გვჭირდება:

უჯრედების ანტიოქსიდანტური დაცვა, ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქცია, იმუნიტეტი.

საკვები წყაროები:

ბრაზილიური თხილი (ყოველდღიურად მხოლოდ 1 ცალი!), თევზი, კვერცხი, პარკოსნები

დანამატები:

გადაჭარბება განსაკუთრებით საშიშია! იწვევს:

• თმის ცვენას
• ფრჩხილების მტვრევას
• ცუდ სუნს პირში
• ნერვულ დაზიანებებს

6. იოდი (I) – ფარისებრი ჯირკვლის გმირი

რისთვის გვჭირდება:

ფარისებრი ჰორმონების სინთეზისთვის, ზრდისთვის, ტვინის განვითარებისთვის.

საკვები წყაროები:

იოდირებული მარილი,ზღვის პროდუქტები,კვერცხი

დანამატები:

იოდის გადაჭარბებამ შეიძლება გამოიწვიოს ჰიპერთირეოზი და ფარისებრი ჯირკვლის ანთება.

დასკვნა პროფესორ გიორგი ფხაკაძისგან:

„ვიტამინებზე მეტად, მინერალები ხშირად ჩრდილში რჩება, თუმცა მათი გავლენა ფუნდამენტურია. თუ ვერ იღებთ საკმარისს საკვებიდან — სწორად შერჩეული, ხარისხიანი დანამატები გამოსავალია. მაგრამ გახსოვდეთ: მინერალი არ არის უვნებელი! ზედმეტი დოზა – იგივეა რაც მავნე ნივთიერება. სჯობს სწორად იკვებოთ, და თუ დანამატი გჭირდებათ – აუცილებლად ექიმის ან კვების სპეციალისტის რჩევით!“

• WHO – Micronutrient Deficiencies Guidelines

• NIH – Office of Dietary Supplements

• EFSA – European Food Safety Authority Reports

• UNICEF Georgia – საბავშვო კვების პროგრამები

დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი. WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი.