რა უნდა ვიცოდეთ: რეკომენდაციები და პრევენციული ნაბიჯები – მეცნიერები შესაძლო პანდემიის შესახებ გვაფრთხილებენ

1 week ago 7

აშშ-ში მეწველი ძროხების ინფიცირებამ ფრინველის გრიპით (HPAI) მეცნიერები საგანგაშო მიგნებამდე მიიყვანა: ვირუსმა სახეობათაშორისი ბარიერი გადალახა და ახლა არამარტო ფრინველებზე, არამედ ძუძუმწოვრებზეც იოლად ვრცელდება.

ფრინველის გრიპის ერთ-ერთი ყველაზე აგრესიული ვარიანტი – H5N1-ის 2.3.4.4b შტამი – ბოლო თვეებში სწრაფად იძენს ახალ მახასიათებლებს. უკვე დადასტურდა გავლენა როგორც გარეულ, ისე შინაურ ფრინველებზე, ძუძუმწოვრებზე და გარკვეულ შემთხვევებში ადამიანებზეც.

📍 2024 წელს ვირუსი პირველად დაფიქსირდა აშშ-ის მეწველ პირუტყვში, რაც აშკარა მტკიცებულებაა იმისა, რომ ის აღარ არის მხოლოდ ფრინველებისთვის სახიფათო.

კვლევის ფარგლებში, რომელიც თაო-კიენ ნგუიენის ხელმძღვანელობით ჩატარდა, 100-ზე მეტი ვირუსის შტამის გენომი გაანალიზდა. ანალიზმა გამოავლინა:

გენეტიკურმა ცვლილებებმა HPAI ვირუსს ახალი თვისებები შესძინა. მას შეუძლია:

🔹 ექსპერტები ხაზს უსვამენ საერთაშორისო თანამშრომლობის აუცილებლობას – ვირუსი არ სცნობს საზღვრებს და საჭიროებს კოორდინირებულ რეაგირებას როგორც ცხოველთა ჯანმრთელობის, ისე საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სფეროში.
🔹 მნიშვნელოვანია ფერმერული მეურნეობების გამკაცრებული ბიოუსაფრთხოების ნორმები, რეგულარული მონიტორინგი და დაავადების სწრაფი გამოვლენა.
🔹 საფრთხის ადრეულ ეტაპზე აღმოჩენა და კონტროლი ვირუსის პოტენციური პანდემიის თავიდან ასაცილებლად გადამწყვეტია.

A ტიპის ფრინველის გრიპი უკვე არ არის მხოლოდ აგრარული გამოწვევა – ის გლობალური პათოგენია, რომელიც მთელ ბიოეკოსისტემას ემუქრება. ვირუსის მუტაციური პოტენციალი და სახეობათა შორის გავრცელება მიუთითებს იმაზე, რომ დროული რეაგირება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია.

2024 წელს ეს შტამი აშშ-ს რამდენიმე შტატში მეწველ პირუტყვში დააფიქსირეს. ეს ფაქტი მოულოდნელი იყო, რადგან ჩვეულებრივ ძროხები ამ ვირუსთან არ ასოცირდებოდნენ. მისი განვითარებისა და გავრცელების შესასწავლად თაო-კიენ ნგუიენმა და მისმა კოლეგებმა 100-ზე მეტი ვირუსის გენეტიკური მონაცემები შეაგროვეს. კვლევაშიფრინველის გრიპის ნაკლებად სახიფათო შტამები და ინფიცირებული ძროხების გენომები შეისწავლეს. მკვლევრების შეფასებით, ფრინველიდან ვირუსი პირუტყვზე მხოლოდ ერთხელ 2023 წლის შუა პერიოდში, ტეხასში, გადავიდა. იქიდან გამომდინარე, რომ ეს შემთხვევა შეუმჩნეველი დარჩა, ერთი ძროხიდან სხვებიც დაინფიცირდნენ.

მას შემდეგ, რაც ვირუსი ძროხების პოპულაციაში მოხვდა, მან გავრცელება სწრაფად დაიწყო. ინფიცირებული ან სიმპტომების არმქონე ცხოველების გადაადგილებამ ვირუსი ტეხასიდან სხვადასხვა შტატშიც გაავრცელა. პირუტყვიდან ის ფრინველებში, ენოტებში, შინაურ კატებსა და სხვა ორგანიზმებში მოხვდა. გენეტიკურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ ვირუსმა ისეთი მუტაციები განავითარა, რომლებიც ძუძუმწოვრებზე მარტივად გადადის.

“ჩვენი კვლევა ცხადყოფს, რომ A ტიპის გრიპის ვირუსი საერთაშორისო პათოგენია. მის წინააღმდეგ კონტროლის სააგენტოებისა და ცხოველთა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ორგანიზაციებს შორის შეთანხმებული მოქმედებაა საჭირო. ამით მოსალოდნელი პანდემიის რისკი შემცირდება”, – წერენ კვლევის ავტორები.

სრულად წაკითხვა