სიმსივნესთან ასოცირებული დაღლა და კახექსია/სიგამხდრე – მიზეზები, მთავარი ნიშნები, რატომ ხდება? როგორ ვამჩნევთ?

Cancer-associated Cachexia (კახექსია) — არის მძიმე მეტაბოლური სინდრომი, რომელიც ძალიან ხშირად გვხვდება ავთვისებიანი სიმსივნეების, მაგალითად, პანკრეასის, კუჭის და ფილტვის ავთვისებიან. მისი მთავარი მიზეზებია ორგანიზმში ძლიერი ანთებითი პროცესები, მადის დარღვევა თავის ტვინის დონეზე და კუნთების/ცხიმის მასის კლება. ამ პრობლემის განვითარებას ხელს უწყობს IL-6, GDF-15 და სიმსივნის მიერ ენერგიის გადაჭარბებული მოხმარება.

კახექსიის დიაგნოსტიკაში მნიშვნელოვანია გამოსახულებითი/ინსტრუმენტული კვლევები და სისხლის შრატის ბიომარკერები, რადგან ისინი უკეთ გვიხსნის კუნთთა მასის ცვლილებებს. სამკურნალოდ მიმდინარეობს აქტიური კვლევები, რომლებიც აქვეითებენ ანთებასა და აწესრიგებენ მადას—მაგალითად, გრეილინის რეცეპტორის აგონისტები, ანტი-IL-6, ანტი-TNF-alpha ანტი-GDF15 ანტისხეულები.

ექიმებისა და პაციენტებისათვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რომ კახექსია არ არის უბრალო წონაში კლება. ესაა რთული მდგომარეობა, რომელსაც სჭირდება დროული შეფასება და ინტერდისციპლინური მიდგომა. ახალი პრეპარატები იძლევა იმედს, რომ მომავალში უკეთ ვუმკურნალებთ ამ მძიმე სინდრომს.

ამრიგად,

კიბოსთან დაკავშირებული კახექსია ძალის და სიცოცხლის გამქრალი „ენერგიაა“. ეს მეტაბოლური სინდრომი განსაკუთრებით გვხვდება ბევრ ავთვისებიან სიმსივნეში და ხშირად სიმსივნის კლინიკურ გამოვლინებამდე.

მთავარი ნიშნებია:

• უნებლიე წონის დაკარგვა
• კუნთისა და ცხიმის სწრაფი “დნობა”
• მუდმივი დაღლილობა

რატომ ხდება?

• სიმსივნური უჯრედეი და სიმსივნის მიკროგარემოს უჯრედები გამოყოფენ IL-6-ს, SAA, TNF-alpha-ს, GDF-15-ს და სხვა პროანთებით ციტოკინებს, რომლებიც ჰიპოთალამუსში მადის ცენტრს ახშობს.

• ცხიმოვან ქსოვილში ლიპოლიზი ჩქარდება, კუნთებში კი MURF-1/Atrogin-1 პროტეოლიზს ააქტიურებს.

• თვითონ სიმსივნე “წვავს” გლუკოზასა და ლაქტატს (Cori ციკლი) და ორგანიზმს გამუდმებით ენერგიას ართმევს.

როგორ ვამჩნევთ?

CT/MRI-მ ან ბიოიმპედანსმა მარტივად შეიძლება აჩვენოს კუნთისა და visceral ცხიმის კლება.

სისხლში პროანთებითი ციტოკინების (IL-6-ს, SAA, TNF-alpha) გამოხატული მატება.

… ანუ კახექსია არ არის უბრალო “დიეტური” პრობლემა – ეს სისტემური წითელი ნიშანია (Alarm), რომლის დროული ამოცნობით შეგვიძლია პაციენტთა ცხოვრების ხარისხისა და გადარჩენის გაუმჯობესება. #OncoEdu #Metabolism