შაკიკის პრევენციის ახალი ნაბიჯი – წამალი, რომელიც ტკივილამდე მოქმედებს

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე

სპეციალურად www.sheniekimi.ge-სთვის

შაკიკის პრევენციის ახალი ნაბიჯი: წამალი, რომელიც ტკივილამდე მოქმედებს

შაკიკი მხოლოდ ძლიერი თავის ტკივილი არ არის — ეს არის რთული ნევროლოგიური მდგომარეობა, რომელსაც თან ახლავს თავის ტკივილის გარდა ისეთი სიმპტომები, როგორიცაა გულისრევა, სინათლისა და ხმის მიმართ მგრძნობელობა, ტვინის დაბინდვა, კისრის ტკივილი და ხშირ შემთხვევაში ცხოვრების ხარისხის მკვეთრი გაუარესება.

ახალი კვლევამ აჩვენა, რომ ინოვაციური პრეპარატი უბროგეპანტი (Ubrogepant, ბრენდული სახელწოდება Ubrelvy) შეიძლება არამარტო ტკივილის შემსუბუქებისთვის იყოს ეფექტური, არამედ შაკიკის პროდრომალური ეტაპზეც — ანუ იმ სიმპტომებზე, რომლებიც ტკივილის დაწყებამდე ვლინდება (ტვინის დაბინდვა, გულისრევა, კისრის ტკივილი, სინათლის ან ხმის მიმართ მგრძნობელობა).

• პროდრომალური ეტაპზე პრეპარატის მიღების შემდეგ, ტვინის დაბინდვა ერთ საათში მკვეთრად იკლებს.

• სინათლის მიმართ მგრძნობელობა – ორ საათში უმჯობესდება.

• კისრის ტკივილი – სამ საათში იკლებს.

• 24 საათში უფრო ნაკლებია თავბრუსხვევა და ხმაზე მგრძნობელობა.

ადრე მეცნიერები მიიჩნევდნენ, რომ შაკიკი ძირითადად სისხლძარღვების ცვლილებებით იყო გამოწვეული. ახლა კი უფრო და უფრო მკაფიო ხდება, რომ ეს ტვინის პირველადი დისფუნქციაა და სწორედ ამ ფაზაზე მოქმედება შესაძლოა იყოს ეფექტური პრევენციის გზა.

უბროგეპანტი მიეკუთვნება CGRP-რეცეპტორების ანტაგონისტების კლასს — ანუ უშუალოდ აჩერებს იმ ბიოლოგიურ გზებს, რომლებსაც ტვინი იყენებს შაკიკის დასაწყებად.

ვის შეიძლება დაეხმაროს ეს მიდგომა?

• მათ, ვისაც ხშირად აქვს შაკიკის შეტევები და სტანდარტული ტკივილგამაყუჩებლები საკმარისი არ არის;

• პაციენტებს, რომლებსაც შეტევები იწყებათ არატიპური სიმპტომებით — მაგალითად, ძლიერი გულისრევით, დაბინდული ტვინით, კისრის ტკივილით;

• მათ, ვისაც სწრაფი მოქმედების და გრძელვადიანი ეფექტი სჭირდებათ.

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:

„შაკიკი მთელს მსოფლიოში მილიონობით ადამიანს აწუხებს და მისი მართვა ძალიან რთულია. ინოვაციური პრეპარატები, რომლებიც არა მხოლოდ ტკივილს, არამედ უშუალოდ შეტევის დაწყების პროცესს აჩერებენ, შეიძლება სრულიად შეცვალონ დაავადების მართვის სტრატეგია. მნიშვნელოვანია, რომ ყველა პაციენტმა იცოდეს: პრევენცია დღეს უკვე შესაძლებელია — და დროული და სწორი მკურნალობით ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება — რეალობაა!“

წყაროები:

• Neurology, 2024: “Efficacy of Ubrogepant in Migraine Prodrome”

• American Migraine Foundation: “Understanding Migraine Prodrome”

• FDA, Drug Approval Information, 2023

შენი ექიმი – პაციენტის უფლებები და ჯანდაცვის ხარისხი საქართველოში:

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.