შეიძლება თუ არა წონის დასაკლები წამლები დემენციის სამკურნალოდ გამოვიყენოთ? -კვლევა

შეიძლება თუ არა წონის დასაკლები წამლები დემენციის სამკურნალოდ გამოვიყენოთ? — ახალი კვლევები გვაჩვენებს დადებით კავშირს!

გლობალური მეცნიერება კვლავ გვაოცებს!

უახლესი კვლევების თანახმად, ის პრეპარატები, რომლებიც თავდაპირველად შექმნილი იყო შაქრიანი დიაბეტისა და სიმსუქნის სამკურნალოდ — შესაძლოა დემენციის (მათ შორის ალცჰაიმერის დაავადების) პროფილაქტიკაშიც ეფექტური აღმოჩნდეს.

რას გვიჩვენებს მეცნიერება?

GLP-1 რეცეპტორ აგონისტები — როგორიცაა:

• სემაგლუტიდი (Ozempic, Wegovy)

• ლირაგლუტიდი (Saxenda)

ამჟამად აქტიურად იკვლევიან, როგორც დემენციის რისკის შემცირებელი საშუალებები.

ფლორიდის უნივერსიტეტის კვლევა:

90,000 პაციენტის მონაცემების ანალიზმა აჩვენა, რომ GLP-1RAs-ს მომხმარებლებს 33%-ით ნაკლები ალბათობა ჰქონდათ ალცჰაიმერის დიაგნოზის მიღებისა, შედარებით სხვა დიაბეტის წამლებთან.

გოლვეის უნივერსიტეტის მეტაანალიზი (26 კლინიკური კვლევა):

GLP-1RAs-სთან ასოცირდებოდა მეხსიერების დაქვეითების შემცირებული რისკი.

Alzheimer’s Association-ის კონფერენცია 2024:

ლირაგლუტიდმა დაამუხრუჭა ტვინის შეკუმშვის პროცესი და მეხსიერების გაუარესება ალცჰაიმერის მქონე პაციენტებში.

როგორ მუშაობს ეს პრეპარატები?

GLP-1 agonist-ები:

• ამცირებენ ანთებას ტვინში

• აუმჯობესებენ ინსულინის სენსიტივობას

• დადებითად მოქმედებენ სისხლძარღვებზე და ცირკულაციაზე

სწორედ ეს მექანიზმები არის მნიშვნელოვანი კოგნიტიური ფუნქციის შესანარჩუნებლად.

რას ნიშნავს ეს ჩვენთვის?

• ეს ჯერ კიდევ კვლევის ეტაპზეა, თუმცა უკვე ჩანს პოტენციალი, რომ მომავალში მსგავსი პრეპარატები შეიძლება გამოვიყენოთ არა მხოლოდ დიაბეტისა და სიმსუქნის, არამედ ნევროდეგენერაციული დაავადებების პრევენციისთვისაც.

• განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია 50+ ასაკის ადამიანებისთვის, ვისაც აქვს გენეტიკური ან მეტაბოლური რისკები.

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:

„თუ ამ კვლევების მიმართულება დადასტურდება, ჩვენ ვხედავთ მომავალს, სადაც ერთსა და იმავე წამალს ექნება ძალა – შეამციროს სიმსუქნე, რეგულიროს დიაბეტი და დააბრკოლოს დემენციის განვითარება.

ეს სამმაგი ეფექტი შეიძლება გახდეს რევოლუცია პროფილაქტიკურ მედიცინაში.

მაგრამ ნუ იჩქარებთ თვითმკურნალობას — ამ წამლებს აქვთ სერიოზული ჩვენებები და გვერდითი მოვლენები.

მთავარია: დავიცვათ პრევენცია და ვისმინოთ მეცნიერება, არა ინტერნეტ-რჩევები.“

წყაროები:

1. Technology Networks. Could Weight Loss Drugs Be Repurposed as Dementia Treatments? April 2025.

2. Nature Medicine. GLP-1RAs and dementia prevention in type 2 diabetes patients. March 2025.

3. Alzheimer’s Association International Conference, 2024.

გაიგეთ მეტი:

შენი ექიმი – სამეცნიერო სიახლეები და ჯანმრთელობის რჩევები: www.sheniekimi.ge

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე

საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე, WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს წევრი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი.