შოკისმომგვრელი აღმოჩენა – სიღრმისეული, ფარული კვალი ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რაც შეიძლება გამოვლინდეს თვეების ან წლების შემდეგ

შოკისმომგვრელი აღმოჩენა: COVID-19 გადატანილი ბავშვები მრავალჯერადი ჯანმრთელობის რისკის ქვეშ იმყოფებიან – და ჩვენ ჯერ კიდევ არ ვრეაგირებთ!

პროფესორი  გიორგი ფხაკაძე,

გგონიათ, ბავშვებმა COVID-19 „მარტივად გადაიტანეს“? – სამწუხაროდ, ეს მხოლოდ დროებითი შთაბეჭდილება იყო.

ახალი, საერთაშორისო მასშტაბის კვლევები მოწმობს იმას, რასაც ბევრი ექიმი უკვე ხედავდა პრაქტიკაში – COVID-19 ტოვებს სიღრმისეულ, ფარულ კვალს ბავშვების ჯანმრთელობაზე, რაც შეიძლება გამოვლინდეს თვეების ან წლების შემდეგ.

ჩვენ ვსაუბრობთ არა უბრალოდ ხველასა და სიცხეზე, არამედ:

გულის ანთებაზე, თირკმლის დაზიანებაზე, ნერვულ სისტემაზე ზემოქმედებაზე, იმუნური რეაგირების დარღვევაზე, და ახალ დიაგნოზებზე, როგორიცაა ტიპი 1 დიაბეტი და ჰიპერტენზია.

რას ამბობს უახლესი მეცნიერება?

1. Nature Communications (2025):

• 1.2 მილიონზე მეტი ბავშვის ანალიზით დადგინდა:
• COVID-გადატანილ ბავშვებში:
• მიოკარდიტი – 2.8-ჯერ მეტი
• არითმია – 3.2-ჯერ მეტი
• გულის უკმარისობა – 2.5-ჯერ მეტი
• აუცილებელია 6-12 თვიანი მონიტორინგი ინფექციის შემდეგ

[წყარო: https://www.nature.com/articles/s41467-025-56284-0]

2. MDPI – Journal of Clinical Medicine (2024):

• ნეირო-კოგნიტიური დისფუნქცია
• მეხსიერების დაქვეითება
• შფოთვა, ემოციური ცვლილებები

[https://www.mdpi.com/2077-0383/14/2/378]

3. Times of India (2025):

• თირკმლის ანთება
• ტიპი 1 დიაბეტი
• სისხლის შედედების დარღვევები

[https://timesofindia.indiatimes.com/…/amp…/120541068.cms]

4. MedicalXpress (2025):

• არავაქცინირებულ ბავშვებში ხშირად ვლინდება გულისა და ფილტვების გართულებები

[https://medicalxpress.com/…/2025-04-unvaccinated-kids…]

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:

„საკმარისია ვილაპარაკოთ მხოლოდ იმაზე, რომ ბავშვებმა COVID მარტივად გადააქვთ.

დღეს უკვე ვიცით – ინფექცია ბავშვების ორგანიზმში შეიძლება დარჩეს ჩუმად და იმოქმედოს მრავალ ორგანოზე.

საქართველო არ უნდა დაელოდოს შედეგებს, უნდა იმოქმედოს პრევენციულად!

მოვუწოდებ საქართველოს decision-maker-ებს:

შექმენით პოსტ-COVID ბავშვების ჯანმრთელობის მართვის პროგრამა, რომელიც მოიცავს:

1. კლინიკურ სკრინინგს (სისხლი, გული, თირკმელი)
2. სკოლებში ფსიქოლოგიური მხარდაჭერის გაძლიერებას
3. ცნობიერების ამაღლებას მშობლებსა და პედიატრებში

ეს არის ინვესტიცია – თქვენი შვილების მომავალში.

მშობლებო – როგორ უნდა მოვიქცეთ?

1. დააკვირდით ბავშვს ინფექციის შემდეგ 6 თვემდე:

• უჩვეულო დაღლილობა
• გულმკერდის ტკივილი
• შფოთვა ან ემოციური ცვლილება
• სწავლაში ან კონცენტრაციაში სირთულე

2. მიმართეთ პედიატრს და მოითხოვეთ:

• სისხლის ანალიზი
• გულის გამოკვლევა (EKG/ექო)
• თირკმლის ფუნქციის ტესტები
• საჭიროების შემთხვევაში – ფსიქოლოგის კონსულტაცია

3. გახსოვდეთ:

სჯობს, შეამოწმოთ და იყოთ მშვიდად – ვიდრე დაელოდოთ რთულ დიაგნოზს დაგვიანებით.

ძირითადი წყაროები:

1. Nature Communications – https://www.nature.com/articles/s41467-025-56284-0
2. MDPI – https://www.mdpi.com/2077-0383/14/2/378
3. Times of India – https://timesofindia.indiatimes.com/…/articleshow/120541068.cms
4. MedicalXpress – https://medicalxpress.com/…/2025-04-unvaccinated-kids…
5. RamaOnHealthcare – https://ramaonhealthcare.com/multiple-studies-show-that…/

დამატებითი ინფორმაცია:

შენი ექიმი – სწორი ინფორმაცია ჯანმრთელობისთვის:

https://www.sheniekimi.ge

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე

საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი.

WHO-ს ექსპერტი, Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი.

მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე.

გააზიარეთ ეს სტატია – თქვენი ერთ-ერთი გაზიარება შესაძლოა სხვის შვილს სიცოცხლეს შეუნარჩუნებს.

#გიორგიფხაკაძე #შენიექიმი #პოსტკოვიდი #ბავშვებისდაცვა #COVIDბავშვებში #აქხარისხია #drpkhakadze #PublicHealthGeorgia