ჭარბი წონა და დეპრესია – საფრთხე თქვენი ჯანმრთელობისთვის! საქართველო და ჭარბი წონა

ჭარბი წონა და დეპრესია – დაუფიქრებელი საფრთხე თქვენი ჯანმრთელობისთვის!

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, 

ახალი მონაცემები კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს:

ჭარბი სხეულის ცხიმი მხოლოდ ფიზიკური პრობლემა არ არის — ის პირდაპირ მოქმედებს ჩვენს ფსიქიკურ ჯანმრთელობაზე.

ამერიკელმა მეცნიერებმა 10 000 ადამიანის მონაცემები გაანალიზეს და დაადგინეს:

ჭარბი ცხიმი არღვევს ჰორმონალურ ბალანსს და იწვევს ქრონიკულ ანთებით პროცესებს.

ეს ანთებითი პროცესები პირდაპირ უკავშირდება დეპრესიის განვითარებას.

ადამიანებში, რომლებსაც იყო სხეულის მასის ინდექსი (BMI) 30-ზე მეტი, დეპრესიის რისკი საშუალოზე 55%-ით მაღალი აღმოჩნდა.

კვლევამ აჩვენა, რომ ცხიმის დაგროვება მუცლის არეში (ე.წ. “ცენტრალური ჭარბი წონა”) განსაკუთრებით ზრდის დეპრესიის განვითარების ალბათობას.

კვლევამ გამოავლინა, რომ მამაკაცებში ჭარბი წონა განსაკუთრებით ძლიერად არის დაკავშირებული დეპრესიასთან.

ჭარბწონიანი მამაკაცებში დეპრესიის გამოვლენის რისკი მნიშვნელოვნად მაღალია შედარებით ჯანსაღი წონის მქონე მამაკაცებთან.

ყველაზე მაღალი ფსიქოლოგიური რისკი დაფიქსირდა იმ ადამიანებში, რომლებსაც გამოკვეთილი სიმსუქნე ჰქონდათ ქვედა კიდურებში (ფეხებში).

ცხიმის ასეთი განაწილება კიდევ უფრო ზრდის ფსიქიკური აშლილობის განვითარების საფრთხეს.

გაითვალისწინეთ:

დეპრესიის მქონე ადამიანებში თვითმკვლელობის რისკი 20-ჯერ იზრდება, ხოლო ქრონიკული დაავადებების (როგორიცაა შაქრიანი დიაბეტი და გულის დაავადებები) გაჩენის შანსი 2-3-ჯერ მატულობს.

⸻

საქართველო და ჭარბი წონა:

ოფიციალური მონაცემებით, საქართველოში მოზრდილი მოსახლეობის 57%-ს აქვს ჭარბი წონა ან სიმსუქნე (წყარო: STEPS კვლევა, საქართველოს დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრი, 2021).

ბავშვებში კი ეს მაჩვენებელი 20%-ს აჭარბებს — რაც ნიშნავს, რომ მომავალი თაობაც სერიოზული საფრთხის წინაშეა.

⸻

როგორ მუშაობს მექანიზმი?

ჭარბი ცხიმი ორგანიზმში მოქმედებს როგორც ქრონიკული ანთების წყარო.

ეს ანთებითი მოლეკულები აღწევენ ტვინში და ცვლიან ნეირომედიატორების (როგორიცაა სეროტონინი და დოფამინი) მუშაობას, რაც განწყობის გაუარესებას იწვევს.

პარალელურად, ჰორმონალური დისბალანსი აუარესებს ძილს, ენერგიას და მოტივაციას — სწორედ ეს არის დეპრესიის ძირითადი ნიშნები.

⸻

რას ნიშნავს ეს ჩვენთვის?

ჭარბი წონა უკვე აღარ არის მხოლოდ ესთეტიკური საკითხი. ეს არის სერიოზული საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის პრობლემა.

ფსიქიკური და ფიზიკური ჯანმრთელობა ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირშია და ერთის დაზიანება მეორეს ავტომატურად აზიანებს.

საქართველოში აუცილებელია:

• ჯანსაღი კვების პროგრამების გაძლიერება სკოლებში და საზოგადოებაში.
• სპორტული აქტივობების პოპულარიზაცია ყველა ასაკის ადამიანებში.
• ფსიქიკური ჯანმრთელობის სერვისების ხელმისაწვდომობის გაზრდა.

⸻

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის კომენტარი:

“ჩვენი საზოგადოება სერიოზულ საფრთხეს უქმნის საკუთარ მომავალს. ჭარბი წონა ბავშვებში და მოზრდილებში პირდაპირ ნიშნავს მომავალში უფრო მეტ დეპრესიას, დიაბეტს, გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებს და ადრე სიკვდილს. აუცილებელია, საქართველოში სახელმწიფო და საზოგადოებრივი დონეზე დავიწყოთ სერიოზული ბრძოლა ჭარბ წონასთან. ეს არ არის მხოლოდ ფიზიკური გარეგნობის საკითხი — ეს არის სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის შენარჩუნების ბრძოლა.”

⸻

წყაროები:

Dolan E. “New study reveals connection between body fat and depression.” PsyPost. April 25, 2025. https://www.psypost.org

World Health Organization. “Obesity and overweight.” Fact sheet. 2024. https://www.who.int/…/fact…/detail/obesity-and-overweight

საქართველოს დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრი. “STEPS კვლევა, 2021 წელი.”

გაიგეთ მეტი: sheniekimi.ge

⸻

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე:

დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH), მედიცინის დოქტორი (PhD), საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი; WHO-ს ექსპერტი; Relief International-ის მმართველი საბჭოს დირექტორი და გაეროს გენერალური მდივნის ყოფილი მრჩეველი. მას აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება ჯანდაცვის სექტორში, როგორც საქართველოში, ასევე საერთაშორისო დონეზე.

#გიორგიფხაკაძე #drpkhakadze #აქხარისხია #ჭარბიწონა #დეპრესია #ფსიქიკურიჯანმრთელობა #საქართველო